ชื่อสมุนไพร : กฤษณา
ชื่ออื่น ๆ : ไม้หอม (ภาคตะวันออก), กายูกาฮู, กายูการู (ปัตตานี-ภาคใต้)
ชื่อสามัญ : Aloe-Wood, Agarwood, Eagle-Wood, Akyaw, Aglia, Lignum-Aloes
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aquilaria crassna Pierre. ex Lec.
ชื่อวงศ์ : THYMELAEACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นกฤษณา เป็นไม้ต้น สูง 18-30 เมตร เปลือกสีเทา แตกเป็นร่องยาวตื้นๆ ตามกิ่งอ่อนมีขนสีขาวปกคลุม
- ใบกฤษณา เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ รูปรี กว้าง 3-5 ซม. ยาว 6-11 ซม. โคนใบมน ปลายใบเป็นติ่งแหลม แผ่นใบค่อนข้างหนา เรียบเกลี้ยง สีเขียว มีขนประปรายตามเส้นใบด้านล่าง ขอบใบเรียบ ก้านใบยาว 0.2-0.7 ซม.
- ดอกกฤษณา ออกเป็นช่อตามซอกใบ ดอกสีเขียวอมเหลือง กลีบเลี้ยงโคนติดกันเป็นหลอดสั้น ปลายแยกเป็น 5 แฉก ติดทน กลีบดอก 5 กลีบ เกสรเพศผู้มี 10 อัน
- ผลกฤษณา รูปกลมรี มีเส้นแคบตามยาวของผล ผิวขรุขระเป็นลายสีเขียว มีขนละเอียดสั้นคล้ายกำมะหยี่ พอแก่แตกอ้าออก เมล็ดกลมรี สีน้ำตาลเข้ม มี 1-2 เมล็ด
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เนื้อไม้, แก่น, และชัน
สรรพคุณ กฤษณา :
- เนื้อไม้ รสขม หอม เป็นยาบำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ บำรุงตับและปอดให้เป็นปกติ แก้ลม แก้ลมซาง แก้ลมอ่อนเพลีย ทำให้ชุ่มชื่นใจ บำรุงกำลัง แก้ไข้ บำรุงโลหิต รักษาโรคปวดข้อ
- แก่นไม้ บำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ บำรุงตับ และปอดให้ปกติ
- น้ำมันจากเมล็ด รักษาโรคผิวหนัง แก้โรคเรื้อน แก้มะเร็ง
- ไม่ระบุส่วนที่ใช้ บำรุงโลหิต แก้ตับปอดพิการ แก้ไข้เบื่อ ขับเสมหะ บำรุง โลหิตในหัวใจ ทำตับปอดให้เป็นปกติ คุมธาตุ
