ชื่อสมุนไพร : ลำพู
ชื่ออื่น : ปาด
ชื่อสามัญ : Cork tree
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Sonneratia caseolaris (L.) Engl.
ชื่อวงศ์ : SONNERATIACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นลำพู เป็นไม้ยืนต้น ขึ้นอยู่ชายเลนที่น้ำท่วมถึง มีรากงอกขึ้นเหนือพื้นดิน ลำต้นสูง 10-25 เมตร ทรงพุ่ม
กิ่งก้านห้อยย้อยลง ไม่มีรากแก้ว จะเกิดรากแผ่กระจายไปด้านข้างขนานกับผิวดินตื้น ๆ และมีรากเล็ก ๆ แตกแขนงทางด้านล่างทำหน้าที่ยึดเกาะ และมีรากฝอยอีกชั้นทำหน้าที่ดูดซึมน้ำและสารอาหาร ยังมีรากพิเศษช่วยในการหายใจ ลักษณะรูปกรวยแหลมยาวแทงโผล่พื้นดินรอบโคนต้น มีความยาวประมาณ 10–50 เซนติเมตร ใหญ่และยาวกว่าไม้ชนิดอื่น รากหายใจ (pneumatophore) ของลำพูนี้เจริญได้รวดเร็วและทนทานน้ำท่วมได้เป็นเวลานาน - ใบลำพู เดี่ยว ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ขนานอย่างน้อย 5 คู่ กว้าง 0.4 -0.6 เซนติเมตร ยาว 0.5-11 เซนติเมตร รูปมนไข่ ปลายแหลม โคนใบสอบขอบเรียบ เนื้อหนาสีเขียวเป็นมัน ท้องใบสีอ่อน
- ดอกลำพู ออกเป็นช่อติดก้านสลับใบและปลายกิ่ง บานห่อ 4-7 เซนติเมตร กลีบรองดอกสีเขียวอ่อน กลีบดอกขาวลายสีม่วงแดงเข้ม ปลายแยกแหลมเป็น 6 กลีบ บาง ร่วงง่าย เกสรผู้เส้นขาวจำนวนมาก
- ผลลำพู กลมแป้นสีเขียวคล้ายลูกจันทร์ สีเขียว ๆ ที่หัวของผลลำพู จะมีกลีบเลี้ยงของผล ลักษณะคล้าย
ดอกไม้สีเขียว ส่วนกลางของผลจะมีเส้นยาวสีเขียว ยื่นยาวออกมาคล้ายจมูก เป็นลักษณะเฉพาะ ผลสุก นก ชอบจิกกิน เม็ดร่วงลงพื้นดินแฉะ ทำให้ขึ้นต้นใหม่ได้มากมาย
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ราก, เปลือกต้น
สรรพคุณ ลำพู :
- ราก รสเค็มเย็น ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ ขับปัสสาวะ ขับนิ่ว
- เปลือกต้น รสเค็มเย็น แก้โรคผิวหนัง แก้แผลเปื่อยพุพอง ทำน้ำกระสายยาแก้โรคป่วง