ชื่อสมุนไพร : หอม
ชื่ออื่นๆ : หอมแดง, หอมแกง(ภาคกลาง ภาคใต้), หอมไทย, หอมเล็ก, หอมหัว(ภาคกลาง), หอมหัวขาว, หอมบัว, หอมปั่ว(พายัพ), ผักบั่ว(อีสาน) และ ปราง(ภาคใต้)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Allium ascalonicum Linn.
ชื่อวงศ์ : Alliaceae
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นหอม เป็นไม้ล้มลุกหรือไม้หัวอายุสั้นเพียงสองปี มีสูงประมาณ 20-30 เซนติเมตร มีหัวบริเวณใต้ดิน
- ใบหอม เป็นเกร็ดเรียงซ้อนกันเป็นรูปทรงกลมหรือรูปไข่มีความกว้าง 1-3.5 เซนติเมตร และความยาว 1.5-4 เซนติเมตร กาบใบอวบน้ำ มักแตกหัวย่อยทำให้เป็นกลุ่มรูปทรงกลมแบน แผ่นใบรูปทรงกระบอกมีความกลวงและมีสีเขียวเข้มหรือเขียวอ่อน ใบตั้งหรือเอนเล็กน้อย มีหลายหัวเกาะกลุ่มด้วยกัน เปลือกหุ้มมีสีม่วงหรือสีน้ำตาล ใบเป็นใบเดี่ยวที่เกิดจากรากเรียงช้อนกัน รูปแถบ มีความกว้าง 3-10 มิลลิเมตร และมีความยาว 10-35 เซนติเมตร
- ดอกหอม ดอกช่อซี่ร่มรูปทรงกลมเกิดจากหัวใต้ดิน ดอกสมบูรณ์เพศ ดอกรูประฆังหรือคนโท รูปทรงกลม กลีบรวมมีจำนวน 6 กลีบ เรียงเป็น 2 วง สีเขียวถึงสีขาว
- ผลหอม ผลแห้งแตกกลางพู รูปทรงกลมได้ เป็น 3 พู เมล็ดแบนสีดำ เป็นรอยย่น
ส่วนที่ใช้เป็นยา : หัว, ใบ, เมล็ด
สรรพคุณ หอม :
- หัว ขับลมในลำไส้ แก้หวัด คัดจมูก แก้ไข้ แก้โรคตาขับเสมหะ แก้โรคในปาก บำรุงเส้นผม แก้ลม เจริญไฟธาตุ แก้กำเดา แก้อาการเมาค้างจากเหล้า แก้สะอึกแก้ท้องเสียเป็นยาถ่าย ลดความเสี่ยงของโรคมะเร็ง ทำให้อาเจียน ขับปัสาวะ บำรุงโลหิต
- ใบ แก้ท้องผูกแก้ลม เจริญอาหาร แก้กำเดา แก้หวัด แก้ฟกช้ำ
- เมล็ด แก้กินเนื้อสัตว์เป็นพิษ แก้อาเจียนเป็นเลือดร่างกายซุบผอม