ชื่อสมุนไพร : แพงพวยน้ำ
ชื่ออื่น ๆ : พังพวย, ผักแพงพวย(ทั่วไป), ผักปอดน้ำ(ภาคเหนือ), ปี่แปฉ่าย, จุ่ยเล่ง, สุ่ยหลง, นั่งจั้ว, กั้วกัวเสอ(จีน)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ludwigia adscendens (L.) H.Hara
ชื่อวงศ์ : ONAGRACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นแพงพวยน้ำ จัดเป็นพืชตระกูลหญ้าอยู่ในน้ำเป็นย่านคล้ายผักกระเฉด แต่จะโตกว่าผักกระเฉด มีลักษณะ
ต้นเลื้อยทอดยาวตามพื้นดิน และพื้นน้ำ ลำต้นมีสีชมพูอมแดงตามลำต้นมีนวม สีขาวคล้ายฟองน้ำช่วยพยุงต้นให้ลอยตัวได้
- ใบแพงพวยน้ำ เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับจากลำต้นแบบเวียนรอบต้น ใบรูปแบบไข่กลับปลายใบกลมมน ส่วนฐานใบเรียวสอบเข้าหาก้านใบ ขอบใบเรียบแผ่นใบด้านบนมีสีเขียวเข้มเป็นมัน ต้นล่างสีอ่อนกว่า มีขนขึ้นปกคลุมทั้งสองด้านของแผนใบ ใบมีขนาดกว้าง 0.5-2.5 เซนติเมตร ยาว 1.5-5 เซนติเมตร ก้านใบยาว 0.3-1 เซนติเมตร
- ดอกแพงพวยน้ำ ออกเป็นดอกเดี่ยว ตรงข้างใบหรือซอกใบ ก้านดอกยาว 2-3 เซนติเมตร มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ ลักษณะแหลมยาวประมาณ 7 ม.ม. ด้านนอกมีขนอ่อนๆ กลีบดอกมี 5 กลีบ มีสีขาว โคนกลีบเป็นสีเหลืองอ่อน โดยดอกจะยาวประมาณ 12 ม.ม. มีเกสรตัวผู้ 10 อัน มีรังไข่ 5 อัน มีก้านเกสรตัวเมีย 1 อัน ปลายเป็นตุ่มมีรอยแยกตื้น 5 รอย ทั้งนี้ดอกแพงพวยน้ำจะหลุดร่วงได้ง่าย
- ผลแพงพวยน้ำ เป็นแบบ capsule สีเขียวอ่อน เมื่อแก่จะมีสีน้ำตาลอ่อน ๆ มีขนปกคลุมเป็นแบบ capsule สีเขียวอ่อน เมื่อแก่จะมีสีน้ำตาลอ่อน ๆ มีขนปกคลุม เมล็ดแ เมื่ออ่อนมีสีขาวอมเขียว เมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาล
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ทั้งต้น, ใบ, ราก
สรรพคุณ แพงพวยน้ำ :
- ทั้งต้น รสเอียน แก้โรคเบาหวาน ลดความดันโลหิต
- ใบ รสเอียน แก้โรคเบาหวาน บำรุงหัวใจ แก้มะเร็ง แก้ท้องผูกเรื้อรัง
- ราก รสเอียน แก้บิด ขับระดู ขับพยาธิ ห้ามเลือด รักษามะเร็งในเม็ดเลือด ทำให้แท้ง