ชื่อสมุนไพร : โคกกะออม
ชื่ออื่น ๆ : ลูบลีบเครือ( เหนือ ), โคกกระออม( กลาง ), ตุ้มต้อก(แพร่ติ๊นโข่, ไหน(จีน), โพออม(ปัตตานี), วิวี่(ปราจีนบุรี)
ชื่อสามัญ : Ballon Vine, Heart Pea, Heart seed, Smooth leaved Heart Pea.
ชื่อวิทยาศาสตร์: Cardiospermum halicacabum Linn.
ชื่อวงศ์ : SAPINDACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นโคกกะออม เป็นพรรณไม้เถาขนาดกลาง ลักษณะของเถานั้นจะเป็นรูป 5 เหลี่ยม เถาจะโตเท่าก้านไม้ขีดไฟ หรือ จะเล็กกว่านั้นก็มีส่วยผิวของเถาจะเป็นสีเขียว เป็นเถาที่มีความยาวเลื้อยเกาะพันกันขึ้นไปบนต้นไม้ หรือตามกิ่งไม้ หรือเลื้อยไปตามพื้นดินและตรงข้อของเถานั้นจะมีมื อสำหรับยึดเกาะ
- ใบโคกกะออม ใบจะเป็นใบประกอบ ก้านใบนั้นจะยาว มีใบย่อยราว ๆ 3 ใบ ขอบใบจะเป็นหยักลึกและมีมือเกาะสั้น ๆ จะอยู่ที่ปลายยอดอยู่ระหว่างซอกเถาที่มีก้านช่อดอก มือจับจะมี2 อัน จะแยกกันออกก้านช่อดอกที่ยาว ใบนั้นจะมีสีเขียว
- ดอกโคกกะออม ดอกช่อมีขนาดเล็กจะมีประมาณ 3-4 ดอก ดอกย่อยเป็นสีขาวเล็ก ๆ เท่าเมล็ดผักชี
- เมล็ดโคกกะออม (ผล) ผลนั้นจะเป็นรูปสามเหลี่ยมมีความก้างประมาณ 1-2 เซนติเมตร ส่วนเปลือกผลนั้นจะมีลักษณะบางสี เขียวอมเหลืองผลจะโตเท่าผลพุดซา ในผลหนึ่งจะมีเมล็ดข้าวโพด มีสีเขียวอ่อนค่อนข้างนิ่ม เมื่อเมล็ด แก่จัดจะเปลี่ยนเป็นสีดำและแข็ง
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เถา, ใบ, ดอก, เมล็ด, ผล, ราก
สรรพคุณ โคกกะออม :
- เถาโคกกะออม ใช้รักษาอาการไข้จับ
- ใบโคกกะออม ยาไทย มักจะใช้ใบสดนำมาตำพอกผี ในปันจาบหรือใช้เป็นยารักษาโรคหืด และรักษาอาการไอ
- ดอกโคกกะออม ใช้เป็นยารักษาโลหิตในอกให้ตก
- ผลโคกกะออม ใช้ดับพิษทั้งปวง และใช้บำรุงน้ำดี
- เมล็ดโคกกะออม ใช้รักษาไข้ขับเหงื่อ
- รากโคกกะออม ใช้เป็นยาทำให้อาเจียนและเป็นยาระบาย นอกจากนี้ยังใช้เป็นยารักษาซึ่งเป็ต้อและรักษาพิษงูเห่า