ชื่อสมุนไพร : โสน
ชื่ออื่นๆ : โสนหิน, ผักฮองแฮง, สิปรีหลา, โสนกินดอก
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Sesbania javanica Miq.
ชื่อวงศ์ : PAPILIONACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นโสน เป็นไม้ล้มลุกอายุ 1 ปี ลำต้นสูงประมาณ 1-4 เมตร ลำต้นผิวเรียบเป็นเหลี่ยมหรือกลมมีร่องละเอียดตามความยาวของลำต้น
- ใบโสน ใบประกอบแบบขนนกเรียงตัวแบบสลับบนลำต้น มีหนามแหลมยาว 2 อันที่โคนก้านใบ แต่ละใบมีใบย่อยสีเขียว 10-30 คู่ รูปร่างกลมรียาว 1.2-2.5 เซนติเมตร กว้าง 2-4 มิลลิเมตร
- ดอกโสน เป็นช่อเชิงลด หรือเป็นช่อกระจุก ออกที่ปลายกิ่ง ชอกใบ ซอกกิ่ง ช่อดอกยาวประมาณ 10 เซนติเมตร มีดอกย่อย 5-12 ดอก ยาว 2.5 เซนติเมตร มีกลีบดอกสีเหลือง 5 กลีบ บางครั้งกลีบนอกมีจุดกระสีน้ำตาล หรือสีม่วงแดง กระจายอยู่ทั่วไป
- ผลโสน เป็นฝักผอม กว้าง 4 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 18-20 เซนติเมตร ฝักอ่อนมีสีเขียวเมื่อแก่กลายเป็นสีม่วงและสีน้ำตาล มีเมล็ดขนาดเล็กเรียงอยู่ภายใน ฝักแตกเองเมื่อแห้งโดยแตกตามขวางของฝักผล เมล็ดทรงกลมเป็นมันเงามีสีน้ำตาล มีขนาดประมาณ 0.05 เซนติเมร เมื่อออกดอกติดเมล็ดแล้ว ต้นโสนจะค่อยๆ เหี่ยวแห้งตายไปในที่สุด
ส่วนที่ใช้เป็นยา : : ดอก, ใบ, ต้น, ราก
สรรพคุณ โสน :
- ดอก แก้พิษร้อน ถอนพิษแมลงสัตว์กัดต่อย ปรุงเป็นยาพอกแผลได้ แก้ปวดมวนท้อง สมานลำไส้ รัปประทานเป็นผัก
- ใบ ใช้ตำยาพอกแผล แก้ปวดฝี ถอนพิษ
- ต้น ขับปัสสาวะ โดยนำต้นโสนมาแช่น้ำให้เป็นด่าง หรือแผนโบราณเผาไฟไหม้ให้เกรียม แล้วนำน้ำมาดื่ม
- ราก แก้ร้อนในกระหายน้ำ