ชื่อสมุนไพร : ฟองสมุทร
ชื่ออื่น ๆ : สาวบ่อลด (เชียงใหม่), เครือออน (แพร่), พวงม่วง ฟองสมุทร เทียนไข เทียนหยด (กรุงเทพฯ), เอี่ยฉึ่ง (จีน)
ชื่อสามัญ : Duranta, Golden dewdrop, Pigeon berry, Sky flower
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Duranta repens Linn.
วงศ์ : VERBENACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นฟองสมุทร เป็นพรรณไม้พุ่ม แตกกิ่งก้านสาขามากรอบ ๆ ลำต้นตั้งแต่โคนต้นถึงยอด ลักษณะรูปทรงไม่แน่นอน ลำต้นมีความสูงได้ประมาณ 1-3 เมตร กิ่งมีลักษณะลู่ลง ตามกิ่งอาจมีหนามบ้างเล็กน้อย
- ใบฟองสมุทร ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ ลักษณะของใบเป็นรูปรี ปลายใบแหลมหรือมนแต่จะสั้น โคนใบสอบหรือเรียวยาวไปจนถึงก้านใบ ส่วนขอบใบเป็นจักเป็นฟันเลื่อยเล็กน้อย ใบมีขนาดกว้างประมาณ 3-3.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 5-6 เซนติเมตร แผ่นใบเป็นสีเขียว ก้านใบสั้น ออกใบดกเต็มต้น
- ดอกฟองสมุทร ออกเป็นช่อกระจะตามซอกใบและส่วนยอดของลำต้น ช่อดอกมีลักษณะห้อยลงมีความยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร ประกอบกับมีดอกขนาดเล็กจำนวนมาก ดอกย่อยเมื่อบานเต็มที่จะมีขนาดกว้างประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร โดยดอกจะทยอยบานครั้งละ 5-6 ดอก โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ส่วนปลายแยกออกเป็นกลีบ 5 กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน สีม่วงน้ำเงินหรือสีขาว กลีบเลี้ยงเป็นสีเขียว เชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 5 ริ้ว
- ผลฟองสมุทร ผลมีพิษ ออกผลเป็นพวงหรือช่อห้อยลง ผลมีขนาดเล็กและมีจำนวนมาก ลักษณะของผลเป็นรูปกลมรี มีขนาดประมาณ 1 เซนติเมตร ผลอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเป็นมันสดใส และยังมีกลีบเลี้ยงติดอยู่
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ใบ, เมล็ด
สรรพคุณ ฟองสมุทร :
- ใบ มีรสชุ่ม กลิ่นฉุน นำมาทำเป็นยาห้ามเลือด แก้ฝีฝักบัว แก้บวม แก้อักเสบ และแก้หนอง โดยการใช้ใบสดตำผสมกับน้ำตาลทราย แล้วพอกตรงบริเวณที่เป็น
- เมล็ด ใช้แก้ไข้มาลาเรีย เร่งคลอด แต่จะต้องใช้เมล็ดที่แห้งประมาณ 15-20 เม็ด เอามาตำหรือบดเป็นผงผสมทาน